Bireyin en önemli gelişim görevlerinden biri de mesleğini seçmesidir. Bir kimsenin herhangi bir konuda doğru bir seçme işlemi yapılabilmesi, ya da başka bir deyişle, sağlıklı karar verebilmesi için, her şeyden önce, neler istediğini ve bunları elde edebilmek için ne gibi olanaklara sahip olduğunu bilmesi gerekir. Bunun neticesinde yapması gereken çeşitli seçenekleri inceleyip, her birinin isteklerine ve koşullarına ne derece uygun olduğunu değerlendirmektir.

Çalışma hayatında ve özel hayatta mutlu olmanın,iyi bir kariyer elde etmenin ilk adımı kendimize uygun meslek seçiminden geçer., Meslek seçimi bireyin hayat tarzını ve bütün hayat akışını temelden etkileyen bir karardır. İnsanlar bir meslek sahibi olarak; sadece hayatlarının devam ettirmelerini sağlayacak kazancı elde etmemekte, aynı zamanda seçtikleri meslek yoluyla bir yandan da yaşam biçimlerini belirlemektedirler

Bir meslek seçiminde bulunulduğunda ömür boyu bu mesleği yapmak zorunda değilsiniz belki zamanla meslek değişime uğrayacak belki de meslek değişikliğinde bulunmak isteyeceksiniz. Kariyer planlama tek bir gidiş hakkının olduğu bir yolculuktan ziyade birden fazla yollara sahip çeşitli alternatiflerin olduğu bir süreç. Aynı zamanda meslek seçiminden ziyade bir kendini tanıma ve geliştirme sürecidir. İyi bir kariyer yolculuğu yapmak istiyorsanız ; kendinizi tanımanız ve yapmak istediğiniz işi/mesleği tanımanız , bu işi/mesleğe yaparken değerlerinizi bilmeniz oldukça önemli. Yani yapmak istediğiniz işi/mesleği istiyor olmalısınız, istediğiniz iş/meslek kendi ilgi, yetenek ve mesleki değerlerinize( kazanç, unvan, iş olanakları vb.) uygun olmalı ve yaptığınız iş/mesleğe birileri değer veriyor olmalı ve bu değerler sizin mesleki değerlerinizle uyumlu olmalı. Yani istediğiniz bir işi yapacak yeteneğiniz yoksa ancak hayal kurarsınız. Yapabileceğiniz bir işi sevmiyorsanız mutsuz olursunuz. Başkalarının değer vermediği bir iş ile uğraşırsanız ekonomik karşılığını veya mesleki doyumunu alamazsınız (Erkut,2016). Tüm bunların bir arada sağlayan iş/meslek seçimi iyi bir kariyer yolculuğunun diğer adımıdır.

Şunu unutmayın ki; siz gençlerin hızlı değişime ayak uydurabilmek için ne gibi bilgi ve becerilerle donanmış olduğunuz önemlidir. Biliyorsunuz ki, teknolojik gelişme meslek görevlerini kolaylaştırmakta, el becerisi ve beden gücünün yerini beyin gücüne bırakmaktadır. Bu nedenle gençlerin matematik ve mantık alanlarında kendilerini iyi yetiştirmeleri, akıl yürütme, yargılama yeteneklerini geliştirici etkinliklere ağırlık vermeleri gerekmektedir. Ezberleme, geçer notla yetinme, günü kurtarma gibi tutumları benimseyenlerin gelecekteki değişimlere ayak uydurma şansı zayıf olacaktır. Gelecekte birkaç meslek ve sık sık iş değiştirme yanında bir gün boyunca birden fazla meslek icra etme durumunda olacak gençlerin elden geldiği kadar spor, el sanatları, güzel konuşma ve yazma gibi değişik yeteneklerini geliştirmeye de önem vermeleri gerekir. Böylece bir kimse gününün değişik zaman dilimlerini değişik yetenekleri ile ilgili işleri yaparak geçirebilir. Böylece hem gelirini artırabilir hem de ek bir iş yolu ile değişik becerilerini değerlendirme olanağı bulabilir. Günümüzde insanlar büyük iş yerlerinde, bir çok kişi ile işbirliği yaparak çalışmakta; kendi küçük iş yerinde birkaç çırağı ile çalışan insan sayısı giderek azalmaktadır. O halde geleceğin genci başkaları ile iletişim kurabilme ve işbirliği yapabilme becerilerine sahip olmalıdır. Değişik insanlarla değişik koşullarda çalışabilme esnekliğine sahip olabilme, belirsizliğe dayanabilme ve yaratıcılık da iş yaşamında başarıyı artırıcı kişilik özellikleri olarak görünmektedir. Bir yabancı dil, özellikle İngilizce bilmek kişinin iş bulma ve gelişme şansını artıracaktır.

İyi bir kariyer yolculuğunun adımlarına göre yol haritamızı çıkaracak olursak;

 Kendimizi tanımak için "Ben kimim?, Benim ilgi ve yeteneklerim nedir?, Ben ne yapabilirim?" vb. soruları sorabilirsiniz.

YETENEK: Genel anlamda çeşitli alanlarda sergilenebilen performans kapasitesi anlamına geldiği gibi aynı zamanda öğrenme gücü veya bir iş görev ya da faaliyeti diğer insanlara göre daha başarılı ve daha hızlı bir şekilde yapabilme yetisi olarak tanımlanabilir.

Hangi alanlarda yetenekli olduğunuzu başarılı olduğunuz derslerden,günlük hayatta iyi olduğunuz alanlardan,sizi tanıyan anne-baba,öğretmen,arkadaş ve en önemlisi kendi gözlemlerinizden hareketle belirleyebilirsiniz.

İLGİ:Belli faaliyetlere isteyerek yönelme,bu faaliyetleri kısıtlayıcı koşullar altında bile başka faaliyetlere tercih etme.Özetle ilgi;bir faaliyet,görev ya da bir nesneye karşı duyulan sevme ya da sevmeme durumu.

Neleri yapmaktan zevk alıyorum sorusu ilgilerinizi belirlerken size yol gösterebilir fakat meslek seçiminde ilgilerinizin uzun süreli olması bir anlık hevesten ziyade tutarlı olması önemlidir.

 Yapmak istediğiniz iş/mesleği tanımak için "Hangi mesleği seçebilirim?, Seçmek istediğim iş/mesleğin özellikleri nedir?, Benim özelliklerim ve iş/mesleğin özellikleri ne kadar uyumlu? Bu iş/mesleği yapmak için ne yapmak gerekiyor?, Hangi lise veya üniversiteye gidebilirim?, Bu iş/meslek için diploma yanında başka nelere ihtiyacım var?" vb. soruları sorabilirsiniz.

 Mesleki değerlerinizi bilmek için "Bu iş/mesleği yaparken ne kazanmak istiyorum? (para, saygınlık, unvan, rahat gezmek, tek başınalık gibi), Toplum bu iş/mesleğe ne kadar değer veriyor?, Bu iş/mesleğin iş olanakları nedir?, Özel sektörde mi devlet kurumlarında mı çalışmak istiyorum?, Bu iş/mesleği nasıl yapmak istiyorum?, Bu iş/ mesleğin iş olanakları değişikliğe uğrarsa ne yaparım?, Yapmak istediğim iş/meslek gelecekte yeri ne olur?" vb. soruları sorabilirsiniz. 

Tüm bu sorularına cevabına uygun olan meslekleri belirleyip meslekler hakkında daha fazla bilgi edinip araştırma yapabilirsiniz. Meslek elemanlarıyla görüşebilirsiniz. Karar verirken sormanız gereken diğer bir soru ise "Bu iş/ meslek seçiminde mutlu musunuz?"... Sorulara cevap veren meslekler aynı zamanda bu iş/ mesleği yaparken mutlu olacağınız seçimler olmalı. Eğer mutlu olacağınız bir seçim olmazsa yaşamınızın bir kısmında mutlu olmadığınız bir dönem yaşayacak olabilirsiniz. Kariyer planlamak bir nevi kendiniz için doğru ve mutlu bir iş/meslek seçimi yapmak ve bu seçim doğrultusunda çalışmalarda bulunmak ile ilgilidir. Tüm bunları karşılayan bir planlama için iyi bir kariyer yolculuğu olduğundan bahsedebiliz.

Meslekleri tanırken yararlanabileceğiniz sayfalar:

Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi:

Kişinin kendisini tanımasına, yapmayı sevdiği şeyleri ve yeteneklerini keşfetmesine, meslek seçimine yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur. Sisteme http://mbs.meb.gov.tr/ adresinden ulaşıp ücretsiz üyelik oluşturabilirsiniz. Oluşturulan üyelik sonrasında sistemde yer alan testlerdeki sorulara verdiğiniz cevaplara göre meslek eşleştirmesinde bulunuyor. Sistem zaman zaman güncellemeler nedeniyle tam işlevsel olarak çalışmayabiliyor. Bu yüzden ara ara girip tekrar kontrol ederek faydalanabilirsiniz.

Mesleğim Hayatım Portalı:

Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmış olup mesleki ve teknik eğitimde yer alan liseler ve bölümler hakkında bilgi vermektedir. Bu bölümlerin gelecekteki iş imkânları, staj olanakları, iş olanları, meslek tanıtımları gibi birçok konuda ayrıntılı bilgiler yer almaktadır. Portala https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/ adresinden ulaşabilirsiniz. Portalda yer alan videoları izleyebilir, dokümanları inceleyebilirsiniz.

Türkiye İş Kurumu(iŞKUR) ''Meslekleri Tanıyalım''

Düşündüğünüz iş/mesleği adıyla aratarak mesleğin tanımı, görevleri, mesleğin gerektirdiği özellikler, çalışma ortamı ve koşulları, mesleğe sahip olmak için alınacak eğitimler, iş olanakları, mesleki kariyer süreci hakkında ayrıntılı bilgilerin yer aldığı dosyalara ulaşabilirsiniz. Merak ettiğiniz veya düşündüğünüz iş/meslek hakkında ayrıntılı bilgilere bakarak size olan uyguluğunu değerlendirebilir, meslek seçime yönelik kararlar alabilirsiniz. Kurum web sitesine girdiğinizde Online İşlemler sekmesinden Meslekler Sözlüğü 'nü seçip Türk Meslekler Sözlüğü ve Meslekleri Tanıyalım başlıklarını inceleyebilirsiniz. Kurum web sitesine  Türkiye İş Kurumu - Ana Sayfa (iskur.gov.tr) adresinden ulaşabilirsiniz. 

Yükseköğretim Program Atlası:

YökAtlas olarak bilinen bu sistem ise Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanmış olup üniversitelere ilişkin ayrıntılı bilgiler yer almaktadır. Sistemde yer alan başlıklar aracılığıyla üniversiteler, ön lisans ve lisans bölümleri, meslek tanıtımları, mezunlarının KPSS, TUS, DUS gibi sınavlardaki başarı bilgilerine, bir önceki yılın sonuçlarına göre yerleşen öğrencilerin Yükseköğretim Kurumları Sınavı kapsamında Temel Yeterlilik Testi ve Alan Yeterlilik Testi netlerine ulaşabilirsiniz. Bu bilgiler doğrultusunda meslek ve üniversite tercihinde bulanabilirsiniz. Seçmek istediğiniz mesleğe , okumak istediğiniz bölüm ve üniversiteye karar verebilir buna göre çalışmalarınızı planlayabilirsiniz. Sisteme https://yokatlas.yok.gov.tr/index.php adresinden ulaşabilirsiniz.

 KARİYER PLANLAMASINDA MESLEK SEÇİMİ NASIL YAPILMALIDIR?

Mesleki Eğilim Belirleme Testi

Bu bir ilgi envanteridir. İlgi envanterleri genellikle, iş, meslek ve çeşitli sosyal ve kültürel etkinliklere karşı bireylerin ilgilerini ölçmek amacıyla hazırlanmaktadır.
Bu envanter sizi değerlendirmeyi amaçlayan bir test olmadığı için önceden belirlenmiş doğru veya yanlış cevaplar yoktur.Bu envanterden çıkan sonuç yalnızca sizin cevaplarınız doğrultusunda ilgi duyduğunuz meslek alanlarını belirlemeyi amaçlar.Meslek seçimi yalnızca bu envanterin sonucuna göre yapılamaz birçok faktörü değerlendirmeyi gerektiren bir süreçtir.
Sizden istenen ifadeleri dikkatlice okuyup, bu ifadelerin size ne kadar uygun olduğunu, sizin durumunuzu ne ölçüde yansıttığını belirtmenizdir.
Sizin ilgi ve isteğinizi yansıtan her cevap geçerlidir. Size uygun olan seçenekleri işaretleyiniz. Yanlış seçimlerinizi ilgili maddenin üzerini tıklayarak değiştirebilirsiniz.

Mesleki eğilim belirleme testi gönüllülük ilkesine dayanır,zorunlu değildir.Sonuçlarınıza rehberlik servisinden,EBA mesajlar kısmından rehber öğretmeninize ulaşarak ya da sena.ceren123@gmail.com adresine mail atarak ulaşabilirsiniz.

Kişisel bilgilerinizi doğru doldurmanız sonuçlarınıza ulaşabilmeniz açısından önemlidir.

Envanteri açtığınızda karşınıza çıkan giriş kodu kısmına 308547 sayısını girmeniz gerekmektedir.

http://manavgatram.meb.gov.tr/ramanket/mebet/mesleki-egilim-belirleme-testi.php?durum=giris